ادوارد پولاک در سال 1818 به دنیا آمد و در سال 1891 در وین درگذشت. او از سال 1851 تا 1860 در ایران زندگی کرد و از سال 1855 پزشک شخصی شاه بود و به دربار سفر کرد. بعدها در سال 1882 بار دیگر به ایران سفر کرد و در منطقه اروند به تحقیق پرداخت. زبان فارسی را آنقدر خوب آموخت که در وین به تدریس این زبان پرداخت و ضمن تدریس علوم پزشکی در دارالفنون، به زبان فارسی روان به شاگردانش نیز آموزش داد.
او در جایی می نویسد: «ایرانی ها به پوشیدن لباس های مرتب و تمیز علاقه دارند و این امر حتی در میان افراد مسن، به استثنای دراویش، صدق می کند. آثار بی توجهی و سستی در لباس پوشیدن نادر است.
البته ناگفته نماند که ترجمه فوق العاده کیکاووس جهانداری لذت خواندن این کتاب را دوچندان کرد. کیکاوس جهانداری یکی از مترجمان بزرگ ایرانی بود که کتاب های زیادی را از آلمانی و انگلیسی به فارسی ترجمه کرد. او را هم تراز مترجمان بزرگی چون احمد آرام، نجف دریابندری و محمد قاضی می دانند که با تکیه بر ترجمه دقیق و نثری روان سهم بسزایی در شناساندن ایرانیان به آثار جهانی داشته اند. ترجمه ای که اولین بار در سال 1368 در انتشارات خوارزمی منتشر شد و پس از آن چندین بار تجدید چاپ شد.
در این کتاب سعی کرده ام تصویری از آداب، رفتار، آداب و شیوه زندگی یکی از جالب ترین ملت های جهان ارائه دهم، ملتی که عزتش بیشتر حاصل کردار و کردار انجام شده در گذشته های دور است که هنوز تحت تأثیر عوارض دوران پیری قرار نگرفته است، اما کاملاً سزاوار است که در تاریخ فرهنگ و جهان آینده نقش داشته باشد.
از شیمی تا عید نوروز
مثلاً در جایی می نویسد: «ایرانی ها مفتخرند که کشورشان همه گونه آب و هوا را در بر می گیرد، از گرمای استوایی گرفته تا یخبندان های شمالی، و این در جمله «ایران هفت اقلیم دارد» بیان می شود رفتن از سرزمین های گرمی که خرما می روید به ارتفاعاتی که همیشه در دره های آن برف می بارد میسر شده است یا می توانی به دره هایی بروی که در ماه های تابستان فقط پای کمپینگ ها به آنجا می رسد همه است و بیابان ها و بیابان های ایران در آفریقا و همچنین ارتفاعات کم آن در سواحل دریای خزر، سرزمین حاصلخیز هند از نظر حاصلخیزی و تنوع گیاهی مشابه است برخی از دره های جذاب ایران از نظر کشمیر پیشی می گیرند از زیبایی هایی که بسیاری از مردم توصیف کرده اند، در حالی که خوزستان و لار ادمی یادآور شبه جزیره عربستان است... در استان های ساحلی دریای خزر، اقاقیا، بلوط، سرو و غیره وجود دارد که می تواند چوب لازم را برای کارخانه های بزرگ کشتی سازی فراهم کند، به همین ترتیب، ذخایر گرانبها زغال سنگ، آهن و مس در انتظار روزی است که استخراج شود، صنایع عظیمی ایجاد شود و پشتکار و هنرمندی کارگر ایرانی به ارمغان بیاید. به جلو. یکی از دیپلمات های فرانسوی با پی بردن به این واقعیت ها مجبور شد بگوید در صورت احیای صنعت ایران، نه تنها واردات از اروپا به صفر می رسد، بلکه با توجه به نیروی کار ارزان موجود، بعید نیست که محصولات ایرانی رو به وخامت بگذارند. فروش در بازارهای اروپایی "موفقیت رقابت با دیگران است."
در شماره 99 روزنامه احدث الغرب آمده است که اولین کالبد شکافی (کالبد شکافی) در ایران توسط دکتر پولک در سال 1270 هجری شمسی بر روی جسد یک اروپایی مظنون به مرگ بر اثر جنایت انجام شد. اولین بیهوشی و اولین جراحی برای برداشتن سنگ مثانه همزمان انجام شد.
سطرهای قبلی بخشی از مقدمه کتاب سفر پولاک است که توسط ژاکوب ادوارد پولاک، پزشک ناصرالدین شاه و معلم طب دارالفنون نوشته شده است. شخصی که به گفته خودش 10 سال از عمرش را در ایران گذرانده و سفرنامه اش یکی از منابع مهم در زمینه شناخت تاریخ، جغرافیا و جامعه شناسی ایران در قرن نوزدهم به شمار می رود.
از دیگر ارجاعات جالب او می توان به فرهنگ کیمیاگری در بین ایرانیان اشاره کرد که به نظر می رسد طرفداران زیادی دارد: «شیمی در همه جا طرفداران زیادی دارد که در هر شهر افرادی ظاهر می شوند که می توانند فلزات را تبدیل کنند و فرآورده های آن را تهیه کنند زحمات آنها در این امر نقش بسزایی دارد. همه تلاش ها بر این است که ثروت و سلامتی خود را در این داستان قرار دهند و چیزی جز تمسخر عمومی دریافت نکنند.
انتهای پیام/