این گنبد نماد شکوه، عظمت و مکنت بارگاه رضوی محسوب می شده و چون تصور اغلب عموم این بوده که نمای گنبد از خشت های تمام طلا پوشیده شده، در نظرها شکوهی دوچندان داشته است. طلاکاری، تعمیر و نگهداری این گنبد از کارهای مهمی است که همواره از سوی دست اندرکاران هر دوره، به آن توجه خاصی شده و دو مورد آن نیز در کتیبه های بیرون گنبد منعکس شده است.
در حال حاضر بقعە مطهر حضرت به عنوان هستە اصلی حرم مطهر، یک گنبدخانە رفیع است. بنایی چهارطاقی که بر فراز آن یک گنبد ۲ پوستە گسسته، با ساقه بلند قرار دارد. ارتفاع از کف حرم تا انتهای پوشش درونی ۱۸.۸ متر و از کف حرم تا انتهای پوشش بیرونی ۳۱ متر است. دور گنبد در سطح خارج ۴۲ متر و ارتفاع از اول طلاکاری تا نوک گنبد ۱۶.۵متر است.
کتاب های تاریخی دورە صفوی به طلاکاری گنبد اشاره دارند که این اشارات بسیار مفید اما دربارە توپ بندی روس ها، دربارە تخریب گنبد مطالب نسبتا مفصلی در منابع مرتبط وجود دارد، اما درباره تعمیرات آن، اشارات محدود است. دربارە آخرین طلاکاری در دورە معاصر نیز گزارش بسیار مختصری در یکی -دوکتاب چاپ روابط عمومی آستان قدس به چشم می خورد. اگرچه از حدود سال ۱۰۰۰ قمری و اوایل دورە شاه عباس اول به بعد، شماری از مکاتبات اداری و اسناد حرم مطهر، در مرکز اسناد کتابخانە آستان قدس وجود دارد، اما متأسفانه این اسناد کامل نیست و دربارە موضوع طلاکاری و تعمیرات دورە شاه عباس و توپ بندی، چیزی در آن ها یافت نمی شود.
گنبد طلا درخشنده ترین و مشهورترین جلوە حرم مطهر است که از دوردست پیداست و همواره محل توجه زائران و بازدیدکنندگان بوده است. نمای آن از بیرون با ورقه های مسی آب طلاکاری پوشیده و از داخل با قطارهای مقرنس گچی آینه کاری، آراسته شده است.
کتیبە نستعلیق ایوان شرقی دارالسیاده، کتیبه های نستعلیق اسپر و ثلث ایوان طلای نادری و کتیبه های نستعلیق ایوان طلای ناصری را می توان قدرت جلوە بصری و نمای طلا و کتیبە سرتاسری را در آثار طلاکاری دوره های بعد به وضوح مشاهده کرد. آخرین تعمیر نمای گنبد یک روند زمان بر و پیچیده از مرمت و بازسازی بود که تجربیات تازه ای را به همراه داشت. تجربیاتی که اعتماد به نفس لازم برای تعمیرات و طلاکاری های جدید در فضاهای حرم مطهر را فراهم کرد و کیفیت و پایداری کار طلاکاری در حرم مطهر را ارتقا داد.