انتشار: مهر 06، 1401
بروزرسانی:
29 اردیبهشت 1404
وقتی\xa0 آیین، ناجی اقتصاد می شود
اگرچه کشور ایران نیز با توجه به جاذبه های متعدد طبیعی، فرهنگی و تاریخی، سرزمینی مستعد برای توسعه گردشگری است اما سیاست گذاری های نادرست داخلی و همچنین تبلیغات سوء خارجی، فعالیت این حوزه را دچار نارسایی های فراوانی کرده است.
نمونه های موفق گردشگری آیینی، مسیر طی شده و منافع مستقیم و غیرمستقیم آن برای جامعه مقصد را بفرمایید.
استراتژیست های توسعه ملی در کشورهای مختلف جهان، ریل گذاری هدایت سرمایه و کسب درآمد را به سوی کسب و کار مرتبط با گردشگری برده اند و ورود حجم عظیمی از سرمایه به این حوزه در کشورهای در حال توسعه نشان دهنده آینده روشن این کشورها در سال های پیش رو است.
تجربه من در ارتباط با مهمان هایم یا گردشگرانی که دیدن آیین های بندر بوشهر را انتخاب می کنند فقط یک چیز است؛ ارتباط عمیق. اکثریت قریب به اتفاق آن ها تفاوت بوشهر با دیگر شهرهایی که رفته اند و تجربه کرده اند را در ارتباط با آدم های این شهربندر می دانند، روابطی که به طور مثال: پس از یک بفرما زدن در کافه ناجی برای خوردن یخ دربهشت عرق بیدمشک یا یک سمبوسه خوردن ساده با سس فلفل تند کنار باشگاه ایرانجوان می تواند آن ها را مثل شخصیت های پادکست های احسان عبدی پور عاشق شهری کند که به قول او این شهر نه خیابان خاصی دارد نه مجسمه خاصی و نه... و اما صنعت گردشگری؛ بوشهر راهی بسیار طولانی برای رسیدن به صنعت گردشگری دارد، بوشهر با ظرفیت های بسیار و در برخی از موارد بی نظیر در حوزه گردشگری فرهنگی و طبیعی ابتدای راه پر سنگ لاخ صنعت گردشگری است چرا که مشکلات و معضلات اساسی زیرساختی در این شهر، نه تنها در این شهر، بلکه در کلان شهرهای کشور وجود دارد و بایستی با یک برنامه ریزی مدون و حساب شده پا به عرصه این صنعت گذاشت چرا که منابع فسیلی کشور مانند نفت و گاز بسیار محدود هستند و بایستی به فکر آیندگان نیز بود و یکی از بهترین موارد ارزآوری جهت چرخیدن چرخ اقتصاد کشور جایگزینی صنعت سپید و ارزشمند گردشگری به جای صنعت نفت، گاز و حتی هسته ای ست.\xa0
منبع انتهای پیام
در سال های گذشته نیز شاهد تپیدن ضربان هایی کوچک در مراسماتی مثل ایام عزاداری تاسوعا و عاشورا، برگزاری فستیوال های فرهنگی و هنری و جذب مخاطبین موسیقی های نواحی در بوشهر بوده ایم، اما تا رسیدن به پایداری این نبض راه درازی در پیش است.
آیین های مذهبی در استان بوشهر چه اندازه پتانسیل جذب گردشگر ایرانی و خارجی را دارند؟ گردشگری عبارت است از مجموع پدیده ها و روابط ناشی از تعامل گردشگران، تأمین کنندگان کسب وکار، دولت ها و جوامع میزبان در فرایند جذب گردشگران و میزبانی از آن ها. توسعه صنعت گردشگری موجب گسترش و تنوع گردشگری شده است. امروزه، با توجه به انگیزه های متفاوت گردشگران و عرضه وتقاضای گردشگری، انواع خاصی در گردشگری ظهور کرده اند که یکی از آن ها گردشگری فرهنگی است. گردشگری فرهنگی در سال های اخیر به طور مداوم تنوع و گسترش یافته و به بخشی محبوب و جذاب تبدیل شده است.
در این حالت، فعالیت های مردم محور، دریچه ای برای گذر از این شرایط است. یکی از مهم ترین این نوع فعالیت ها در عرصه گردشگری، مراسمات آیینی و مذهبی است. شهر بوشهر به عنوان یکی از شهرهای خلاق در برگزاری مراسم آیینی و مذهبی، دارای پتانسیل زیادی برای جذب گردشگر داخلی و خارجی است.
خبرنگار ایسنا در گفت وگو با "حسین مظفری" پژوهشگر و مدرس دانشگاه در حوزه گردشگری به واکاوی پتانسیل های گردشگری آیینی و مذهبی در بوشهر پرداخته است.
\xa0
مرز بین گردشگری فرهنگی و گردشگری آیینی کجاست؟ اشتراک و افتراق آن ها چیست؟
ایسنا/بوشهر یکی از سنگ بناهای اصلی توسعه پایدار در جهان، صنعت گردشگری است. این صنعت از یک سو برای تأمین زیرساخت های خود متکی به توانمندی های داخلی است و از سوی دیگر، می تواند به عنوان یکی از سبزترین کسب و کارها معرفی شود.
در چند سال اخیر اقبال نوجوانان و جوانان در کنار سال داران بندر بوشهر به آیین ها و رسوم این کهن بندر بسیار بالا بوده و جای بسی خوشحالی ست که این قشر از جامعه با روی باز به استقبال هنر موسیقی مقامی و گونه های متنوع هنرهای آوازی به جای مانده از اعصار این هنر ارزشمند رفته و می روند. از خیام خوانی گرفته تا شروه خوانی و از نیمه خوانی گرفته تا عزای سرپایی زنان همگی با یک شور و حال خاصی در محلات مختلف بندر بوشهر به اجرا در می آیند و هر کدام از آن ها از جاذبه های گردشگری پر مخاطب این اقلیم کوچک اما مستعد هستند.آیا گردشگری آیینی در بوشهر پویا است؟ برای فعالیت بیشتر آن چه پیشنهاداتی دارید؟ گردشگری آیینی بر خلاف دیگر انواع گردشگری در استان و بالاخص بندر بوشهر بسیار مورد استقبال بوده و هست، چرا که هنوز به صورت خودجوش و مردمی برگزار می شود، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری این نوع از گردشگری ذینفعان متعددی دارد، از شرکت فروشنده بلیت هواپیما گرفته تا تاکسی، هتل، رستوران و سوپرمارکت از آن منتفع می شوند و در ادامه تا روابط انسانی عمیقی که در این سفرها شکل می گیرد و شما یک یا چند دوست جدید پیدا می کنید.
با توجه به تنوع و کثرت آیین های مذهبی در بندر بوشهر به طور خاص، آیین های سوگواری مذهبی در ماه های محرم و صفر و ظرفیت بالا و تأثیرگذار پذیرش گردشگر در بافت انسانی این جغرافیا، استقبال از مهمان و گردشگر داخلی و خارجی به شکلی هیجان انگیز صورت می پذیرد. گردشگران در نخستین مواجهه با اغلب این آیین ها مسحور مغناطیس و حجم بالای انرژی حاکم در فضای این آیین ها می شوند و به سختی می شود پس از گذشت روزها و شب ها، آن انرژی دریافتی را در وجود خود حس نکرد و از یاد برد، بارها توریست هایی را دیده ام که پس از دیدن، شنیدن و تجربه این آیین ها به من گفته اند: کاش ما در بوشهر زندگی می کردیم و در معرض این فرهنگ ها، خرده فرهنگ ها و رفتارهای از سر نوع دوستی مردمان این دیار بودیم.
آیین ها در استان بوشهر بسیار متنوع هستند؛ آیین ها از سور تا سوگ و از بزم تا رزم در این حوزه جغرافیایی و فرهنگی وجود دارند و هر کدام جایگاه ویژه خود را دارند. به طور مثال در حوزه آیین های شادی می توان به آیین حنابندان، یزله عروسی، سرور خوانی، خیام خوانی و گریگشو اشاره کرد و در حوزه آیین های سوگواری مذهبی به آیین ذکر و پامنبری، سنج و دمام و سینه زنی، بر حیدری، علم گردانی، صبحدم، تعزیه خوانی، شام غریبان، عزای سرپایی زنان و دیگر آیین ها مانند نون پوشی، دم دم سحری، عید تلخو، باران خواهی، عزایم نشینی، ساروج کوبی، حیات حاجی و بسیاری آیین دیگر که در این دیار به حیات خود ادامه می دهند.
\xa0
آیا می توان آیین های مذهبی را مستقلاً یک اکوسیستم فرهنگی نامید یا فقط باید در کنار دیگر عناصر فرهنگی بوشهر آن را بررسی کرد؟ آیین های مذهبی چه در اعیاد و چه در سوگواری ها بالاخص در ماه های محرم و صفر و بیشتر در آیین های سوگواری مربوط به شهادت اباعبدالله الحسین (ع) ریشه هایی عمیق در دل فرهنگ و تاریخ ایران از دوران اساطیری تا کنون دارند. فرهنگ و آیین دو یار جدانشدنی از یکدیگرند چرا که حلقه وصل این دو انسان است. فرهنگ از رسم، روش، کنش و منش آیینی سرچشمه می گیرد. انسان از زمانی که خود را شناخت جهت سیطره بر پیرامون خود دست به دامان آیین شد و درگذاری طولانی به واسطه این باورها خود را شناخت. در هر جامعه ی متمدنی فرهنگ را با آیین و آیین را با فرهنگ آن جامعه بر اساس شناخت عمیق مردم آن اقلیم می توان شناخت و جدایی شان از یکدیگر محال است. در فرهنگ بوشهر نیز چنین است شما نمی توانید آیین سوگواری مذهبی سنج و دمام را جدای از عناصر متنوع فرهنگی و مردم شناسی بوشهر بدانید چرا که ریشه های عمیق رفتاری و جامعه شناسی را در این آیین به وضوح می بینید.گردشگری آیینی نوع خاصی از گردشگری فرهنگی است که آدمی را با اعتقادات و باورهای برخاسته از یک جامعه آشنا می کند. گردشگری آیینی حاصل پیوند سفر با فرهنگ است. سفری که به واسطه آن انسان موفق به کشف اعتقادات و باورهایی می شود که در روح یک جامعه انسانی جاری است و ریشه در فرهنگ کهن هر مرز و بوم دارد. بشر همواره برای به رسمیت شناخته شدن اعتقادات و باورهای خود، مفاهیم ذهنی نهفته در آن ها را به گونه ای تمثیلی و نمادین و در قالب اعمالی مشخص که «آیین» نامیده می شود بیان کرده است. آیین ها نقش مهمی در بازگویی مؤلفه های فرهنگی جوامع و گروه های فرهنگی داشته و از جاذبه های گردشگری پراهمیت تمدن های کهنی نظیر ایران به شمار می روند. منظر آیینی به عنوان یک فرصت ارزشمند گردشگری در یک جامعه می تواند مورد توجه جوامع محلی و گردشگران قرار گیرد.
\xa0
گستره آیین های بومی در بوشهر چه مراسمات شاخصی را در دل خود دارد؟
گردشگری فرهنگی در ارتباط با فرهنگ و هنر یک کشور یا منطقه است. از نظر چاپو (۲۰۱۲) گردشگری فرهنگی یک محصول گردشگری است که در آن انگیزه گردشگران آشنایی با فرهنگ جدید، شرکت در رویدادهای فرهنگی و بازدید از جاذبه های فرهنگی است. گردشگری فرهنگی می تواند شامل تجربه های فرهنگی و متنوع گردشگر همچون بازدید از جشنواره ها، رویدادهای فرهنگی و هنری، بناهای تاریخی، موزه ها، میراث دست ساز، آیین های مذهبی و شرکت در سفرهای آموزشی با رویکرد فرهنگی باشد. وجه تمایز این آیین ها در بوشهر با دیگر مناطق کشور چیست؟ صنعت گردشگری بوشهر چه آورده ی جدیدی برای گردشگران ارائه خواهد کرد؟