انتشار: تیر 16، 1402
بروزرسانی:
03 تیر 1404
معمای خشک شدن چشمه هفت هزارساله
\xa0در پی این ماجرا، نوروز تقی پور ـ رییس اداره میراث فرهنگی شهر ری ـ گفته بود مکاتبات با شورای شهر و شرکت مترو انجام شده تا علت این خشکی بررسی شود.
میراث فرهنگی تاکنون دلیلی برای خشکی این چشمه مطرح نکرده و در چند روز گذشته شرکت متروی تهران نیز اعلام کرده است که «حفاری توسعه جنوبی خط ۶ مترو با خشک شدن چشمه علی بی ارتباط است و ماشین حفار تونل (TBM) در پروژه توسعه جنوبی خط ۶ بیش از ۲ سال قبل از محدوده چشمه علی عبور کرده است.\xa0متاسفانه طی سال های اخیر با کاهش بارندگی ها و همچنین مدیریت نامناسب منابع آبی، دِبی آب این چشمه گرانبها کاهش یافته و در مقاطعی نیز خشک شده است.»
او اضافه کرد: اگر هم قرار است خط مترو برای شهرری کشیده شود، بهتر است روی زمین باشد. درحالی که اجرای کار به شیوه اکنون یعنی در ساختار طبیعی دست برده می شود. اگر خشکسالی رخ داده که ما منکر آن هم نیستیم،\xa0 اقدام مترو عامل تشدید آن بوده است.\xa0
پس از طرح این اظهارات مسؤولان مترو، ایسنا پیگیر نتیجه بررسی علت خشکی چشمه علی از تقی پور ـ رییس میراث فرهنگی شهر ری ـ شد که او تنها به این دو جمله کوتاه بسنده کرد: «موضوع را از معاونت میراث فرهنگی تهران پیگیری می کنم و جمع بندی آن را به شما ارائه می دهم.» این در حالی است که بعد از آن، رییس اداره میراث فرهنگی شهر ری و همچنین تهران، تا لحظه ارسال این گزارش، پاسخگوی پیگیری های ایسنا نبودند و درحالی که این توپ هر بار به زمین دیگری پرتاپ می شود، همچنان پاسخ روشنی درباره علت خشکی این چشمه هفت هزارساله و همچنین راه کاری برای جلوگیری از تکرار آن ارائه نمی شود.

این کارشناس میراث فرهنگی با بیان که البته کارشناسان میراث فرهنگی و زمین شناسی باید این موضوع را بررسی کنند و درباره آن نظر دهند، یادآور شد: فارغ از این موضوع، هرگونه اقدامی که در ساختار طبیعی ایجاد می شود به آن صدمه خواهد زد.
مسؤولان مترو، خشک شدن «چشمه علی» را با حفاری های مترو بی ارتباط دانسته اند. از طرفی، مسؤولان میراث فرهنگی در تهران و ری ترجیح می دهند درباره وضعیتی که این چمشه هفت هزارساله به آن دچار شده است، سکوت کنند. با این وجود، یک پژوهشگر تهران و ری معتقد است اقداماتی که در جریان ساخت مترو تهران رخ داده، در تشدید خشک شدن «چشمه علی» بی تاثیر نبوده است.\xa0
محیط طباطبایی همچنین درباره فرضیه هایی که در طول این سال ها برای رفع معضل خشکی چشمه علی مطرح بوده، ازجمله پر کردن حوضچه آن به صورت مصنوعی، گفت: این راه کارها مانند مُسکن است و یک امر اساسی نیست. چشمه ای که چند هزار سال در تمام ادوار خشکسالی و غیرخشکسالی از کار نیفتاده، مشخص است که در ساختار طبیعی آن دست برده شده است.\xa0
انتهای پیام
منبع هرچند، احمد محیط طباطبایی ـ پژوهشگر تاریخ تهران و ری ـ درباره خشک شدن دوباره چشمه علی و ادعای مترو در این زمینه به ایسنا گفت: مهمترین موضوع در ابتدا این بود که اصلا لزومی برای کشیدن خط مترو در شهر ری نبود و شهر ری این امکان را داشت که قطار مترو روی زمین داشته باشد. من سال هاست که هر هفته با وسایل نقلیه عمومی به شهر ری می روم و هیچ وقت از نظر حمل و نقل مشکلی نداشته ام. ابتدا باید لزومی برای وجود مترو ایجاد شود و بعد خط آن کشیده شود.\xa0
به گزارش ایسنا، چشمه علی شهرری برای سومین بار خشک شد؛ نخستین بار بار اوایل دهه ۹۰ بود که چشمه تا مرز خشکی پیش رفت. بار دوم سال ۹۶ بود که در جریان احداث پروژه خط ۶ مترو، دِبی این چشمه پایین آمد و در چند روز چشمه خشک شد. آن موقع، کارشناسان میراث فرهنگی معتقد بودند با حفر تونل و فعالیت دستگاه (TBM) مترو، آب چشمه مسیر خود را تغییر داده است، برای همین فعالیت مترو موقتی متوقف شد و سطح آب کمی بالا آمد. پس از آن سال، میراث فرهنگی تهران با مسؤولان مترو بارها جلسه گذاشت و تعهداتی را برای آن ها تعیین کرد. همچنین قرار بود مطالعات باستان شناسی دربارۀ مکان عبور چشمه ها از گذشته تا امروز روی این محوطۀ طبیعی انجام شود، اما حالا خبر رسیده که چشمه علی هفت هزارساله یک بار دیگر خشک شده است.