علیرضا اودران ـ رییس موزه آستان عبدالعظیم حسنی ـ\xa0هم این نمایشگاه را یک اتفاق تاریخی بعد از انقلاب دانست که به همت مدیر میراث جهانی کاخ گلستان اتفاق افتاده است و درباره این نمایشگاه، اظهار کرد: حدود ۴۶ کتیبه که ماجرای قتل ناصرالدین شاه ماجرای قتل ناصرالدین شاه را روایت می کنند، در موزه و گنجینه آستان نگهداری می شوند که این کتیبه ها تا شروع انقلاب اسلامی در مقبره او نصب بود. اطراف این کتیبه ها هم\xa0 تزیینات ترکیبی از جمله آیینه کاری و گچ بری و آجرکاری وجود داشت که در شروع انقلاب با تحولاتی مواجه شد و این کتیبه ها هم به گنجینه آستان منتقل شدند. در دوره مرحوم آیت الله ری شهری قرار شد موزه ای در آستان ایجاد شود و بعد کتیبه ها به نمایش گذاشته شود. از میان آن ها، حدود ۱۶ -۱۷ قطعه را به نمایش گذاشتیم و با توجه به شرایط موجود، بقیه در گنجینه نگهداری می شوند، اما اکنون به جز چهار پنج کتیبه که به مرمت نیاز دارند، بقیه کتیبه ها برای نمایش عمومی به کاخ گلستان منتقل شده که برای نخستین بار است.
به گفته این پژوهشگر، کتیبه های مطلای ناصرالدین شاه سرودۀ «شمس المعالی» روی ورق مس و طلااندود بوده و در اطراف مقبره نصب شده بودند که در سال ۱۳۱۷ قمری، چهار سال بعد از خاکسپاری ناصرالدین شاه این کتیبه ها در محل مقبره او نصب شدند. البته جسد ناصرالدین شاه یک سال بعد از قتل و تا آماده شدن مقبره در تکیه دولت نگه داشته شده بود.
علاوه بر این کتیبه ها، آخرین دفترچه خاطرات ناصرالدین شاه، دستمال خونی که هنگام قتل او استفاده شد، صندلی ای که پس از ترور و تا زمان مرگ، روی آن نشسته بود و کتاب های قرآن که در مقبره او در حرم عبدالعظیم وجود داشت، به نمایش گذاشته شده که مجموعه این آثار در کنار هم قتل ناصرالدین شاه را روایت می کند.
همچنین\xa0احمد محیط طباطبایی ـ پژوهشگر تاریخ ـ\xa0در آیین افتتاحیه این نمایشگاه از اهمیت تاریخی و جایگاه مذهبی شهر ری و حرم عبدالعظیم حسنی سخن گفت و افزود: شهر ری از یکصد سال پیش با تغییر مدیریتی مواجه شده و در این دوره مکان هایی که شهر تهران نخواسته از جمله کارخانه سیمان به آنجا منتقل شده است. ما امیدواریم شهر ری از حالت دفعی یک شهر به شهر جذبی تبدیل شود، آن چنان که در دوران ناصرالدین شاه به دلیل جایگاه و اهمیت این شهر نزد مردم، نخستین راه آهن از آن نقطه راه اندازی شد. قطعا ایجاد موزه در آستان عبدالعظیم در جریان چرخش نگرشی به این شهر باعث می شود آن نگاه برگردد.
دستمال خونی ناصرالدین شاه
به گزارش ایسنا، کتیبه های مطلای مقبره ناصرالدین شاه از موزه و گنجینه آستان عبدالعظیم حسنی برای نمایش در کاخ گلستان به امانت گرفته شده که از ۲۵ تیرماه تا نهم مردادماه در عمارت چادرخانه کاخ گلستان، که زمانی محل حکمرانی ناصرالدین شاه بود، به نمایش گذاشته شده است.
اتاق مقبره ناصرالدین شاه در ضلع غربی حرم، بنا شد؛ جایی که مقبره همسر محبوبش فروغ السلطنه (جیران تجریشی) و پسرش قاسم میرزا قرار داشت. پس از خاکسپاری ناصرالدین شاه در همان اتاق، نام\xa0 آن را مقبره شاه شهید گذاشتند و صحن ورودی حرم نیز صحن ناصری یا ایوان ناصری نام داشت. پس از انقلاب و با اجرای طرح توسعه، این بخش از حرم تغییر کرد، سنگ مزار ناصرالدین شاه به کاخ گلستان منتقل شد و قبر او اکنون در بخش مردانه حرم عبدالعظیم قرار دارد.
صندلی ای که ناصرالدین شاه پس از ترور و تا لحظه مرگ روی آن نشسته بود
او همچنین گفت: سبک نگارش این کتیبه ها شبیه کتیبه های صفوی است. کل متن را استخراج کردیم و نهم مرداد ۱۴۰۲ در نشستی علمی آن را ارائه می کنیم.
آفرین امامی ـ مدیر میراث جهانی کاخ گلستان ـ نیز با بیان این که قتل ناصرالدین شاه برای نخستین بار پس از مرگ او با آثاری مرتبط روایت شده است، اظهار کرد:\xa0 اشیاء فرهنگی تاریخی دقیقا شبیه کلمات هستند که که هر کدام معنی واحد دارند اما وقتی در یک جمله می نشینند معنی بهتری پیدا می کنند، وقتی جمله ها کنار هم قرار می گیرند کتابی را تشکیل می دهند، اشیاء تاریخی هم این گونه است که وقتی در کنارهم قرار می گیرند روایتی درست و قصه ای را منتقل می کنند که تاثیر آن از تماشای اشیاء به صورت پراکنده بیشتر است.
انتهای پیام
منبع نمایشگاه «روایت قتل ناصرالدین شاه»، با رونمایی از کتیبه های مطلای مقبره شاه قاجار برای نخستین بار، در کاخ گلستان افتتاح شد.
مدیر میراث جهانی کاخ گلستان با اشاره به همکاری تولیت آستان عبدالعظیم حسنی در برپایی نمایشگاه روایت قتل ناصرالدین شاه، افزود: آثاری که به نمایش گذاشته شده کاملا با موضوع قاجار قرابت دارد. در کتیبه های مطلا نیز روایت کاملی از لحظه قتل ناصرالدین شاه در اشعاری به هم پیوسته نقل می شود و امروز برای اولین بار این کتیبه ها کنار هم گذاشته شده و روایتی از آن قتل را داریم. \xa0
علیرضا بهزادی ـ مدیر اجرایی نمایشگاه «روایت قتل ناصرالدین شاه» ـ در آیین افتتاحیه آن گفت: سال گذشته متوجه شدیم تعدادی از تابلوهای موجود در موزه آستان شاه عبدالعظیم حسنی روایتی را از آخرین روزهای مرگ ناصرالدین شاه در اختیار دارد که در طبقه دوم آن تعدادی از آن ها نمایش داده می شود و مابقی داخل مخزن نگهداری شده اند. این کتیبه ها با همکاری موزه آستان عبدالعظیم تحت تدابیر امنیتی به کاخ گلستان منتقل شد.
نمایشگاه روایت قتل ناصرالدین شاه تا نهم مردادماه در عمارت چادرخانه گلستان برپاست. دسترسی به این میراث جهانی شهر تهران از دو خیابان پانزده خرداد و ناصرخسرو امکان پذیر است. ورودی کاخ جهانی گلستان که امکان بازدید از تمام مجموعه را مهیا می کند، برای هر نفر حدود ۴۶ هزار تومان است که با این بلیت می توان نمایشگاه روایت قتل ناصرالدین شاه را هم بازدید کرد.
کتیبه های مطلا که قتل ناصرالدین شاه را به صورت شعر روایت کرده است
ناصرالدین شاه قاجار در روز پنج شنبه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۲۷۵ شمسی مصادف با ۱۷ ذی القعده ۱۳۱۳ قمری برابر با ۳۰ آوریل ۱۸۹۶ میلادی در آستانه پنجاهمین سالگرد سلطنتش به زیارت حرم عبدالعظیم در شهر ری رفته بود که توسط میرزا رضا کرمانی ترور شد. پس از مرگ شاه قاجار، پیکر او را غسل داده، کفن کرده و حدود یک سال در تکیه دولت نگه داشتند تا مقبره اش در حرم عبدالعظیم حسنی آماده شد.
آخرین دفترچه خاطرات ناصرالدین شاه
بهزادی افزود: در کنار این کتیبه ها، آخرین دفترچه خاطرات ناصرالدین شاه که تا تاریخ ۱۶ ذالقعده نوشته شده، به همراه دستمال خونی که در محل زخم فرو برده شده بود و صندلی ای که ناصرالدین شاه را هنگام قتل روی آن نشاندند، در عمارت چادر خانه کاخ گلستان به نمایش گذاشته شده است.
