حال باید دید که چگونه احداث یک خیابان با عرض ۲۰ متری در فاصله ۵۰ متری خیابان موجود (خیابان ولیعصر) که درنتیجه تعریض آن حداقل ۵ بنای واجد ارزش تاریخی تخریب خواهند شد و دو بنای ثبتی (مسجد و حمام درب سید) در معرض تهدید ساخت وساز قرار خواهند گرفت، می تواند مشکلات ترافیکی شهر را حل کند. آیا دلیل واقعی احداث خیابان، تسهیل عبور و مرور ساکنین است؟ آیا بازگشایی خیابان جدید، سایر بناها و بافت تاریخی ارزشمند سمت شمال را به شدت تحت تأثیر نوسازی و تخریب قرار نخواهد داد؟ شهرداری چگونه می تواند بدون توافق با پروانه تجاری، این خیابان را آزاد کند؟ آیا احداث این خیابان چیزی جز ایجاد یک بازار جدید در عمق بافت تاریخی است؟با تعریض ۲۰ متری خیابان بخشداری، چه کسانی منتفع خواهند شد؟\xa0
خوشبختانه این تلاش ها به برگزاری جلسات متعدد در کمیته فنی شماره ۳ شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در اواخر سال ۱۴۰۰ منجر شد و نهایتاً در جلسه مورخ ۲۹ تیرماه ۱۴۰۱ توقفِ اجرا و بازنگری طرح جامع در محدوده بافت تاریخی توسط شورایعالی شهرسازی و معماری ایران تصویب شد که این مصوبه، ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ ابلاغ شده است. در بخشی از این مصوبه که\xa0درخصوص اقدامات اجرایی صورت گرفته در بافت تاریخی خمینی شهر ازسوی فرزانه صادق مالواجرد، معاون شهرسازی و معماری و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به سیدرضا مرتضوی، استاندار و رئیس شورای برنامه ریزی و توسعه استان اصفهان ابلاغ شده، آمده است که «به منظور پیشگیری از ادامه تخریب های ثانویه ی حاصل از احداث خیابان مرکزی و شهدای خوزان و ضرورت بهبود وضعیت محیط زندگی ساکنین، لازم است ساماندهی و مرمت بدنه معابر و بافت پیرامون آن ها توسط شهرداری و با همکاری اداره کل راه و شهرسازی و اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و بر مبنای ضوابط حفاظتی و راهکارهای فنی مرمتی و احیاء در قالب طرح موضعی انجام شود.»
در اجرای مفاد صورت جلسات مذکور، اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان با توجه به اولویت اعلام شده از جانب شهرداری برای تعیین تکلیف خیابان های مرکزی، شهدای خوزان و بخشداری، از محورهای مذکور و بناهای واقع در مسیر، بازدید کرده و طی نامه ای نظر کارشناسی خود را به شهرداری اعلام می کند. در این نامه ضمن اشاره به پیگیری های مکرر نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی جهت احداث خیابان بخشداری و علی رغم تعارض با قوانین بالادست و مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری، صرفاً به جهت تسهیل عبور و مرور ساکنین، پیشنهاد حداکثر عرض ۱۲ متر و بدون امکان ساخت تجاری در مجاورت آن به شهرداری اعلام می شود.
با توجه به پیگیری های مکرر نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی، علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی طی نامه ای ضمن اشاره به کلیه مفاد قانونی، وظایف آن وزارتخانه را در خصوص محدوده های مصوب بافت تاریخی برای وی تبیین کرده و اقدامات و مکاتبات صورت گرفته را گزارش می دهد.
در همین راستا اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۹۹ در نامه خود خطاب به شهردار خمینی شهر درخصوص خیابان بخشداری، با اشاره به ابلاغ محدوده بافت تاریخی در سال ۱۳۸۸ و همچنین مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در سال مبنی بر حفظ اصالت و یکپارچگی بافت های تاریخی که هرگونه ایجاد معبر شریانی جدید و یا تغییرات در نقش و عملکرد و عرض شبکه معابر و بازگشایی معبر جدید یا حذف معابر موجود در بافت تاریخی مغایرت اساسی است، با هرگونه احداث خیابان در محدوده بافت تاریخی خمینی شهر مخالفت کرد.
پس ازآن در تاریخ ۲۹ تیرماه ۱۴۰۱ شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در این خصوص تشکیل جلسه داد که به توقف اجرا و بازنگری طرح جامع در محدوده بافت تاریخی رأی می دهد. از این تاریخ به بعد و با بهره گیری از فاصله زمانی برگزاری جلسه تا ابلاغ مصوبه، در روز ۳۱ تیرماه ۱۴۰۱ یعنی دو روز پس از برگزاری جلسه، مهران زینلیان، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان و سایر اعضای مؤثر کمیسیون ماده پنج استان مانند فرمانداری، میراث فرهنگی، اداره راه و شهرسازی و شهرداری از سوی نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی جهت بازدید دعوت می شوند و درنتیجه، طی نامه ای درخواست نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی جهت اجرای خیابان بخشداری با عرض ۲۰ متر مطرح شده و معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری نیز موافقت خود را با تعریض ۲۰ متر طی نامه مورخ ۳ مردادماه ۱۴۰۱ به فرمانداری اعلام می کند.
این در حالی بود که در تاریخ ۲۴ مردادماه ۱۴۰۱ محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی در جلسه بررسی توضیحات عزت الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی حضورداشته و اعتراض وی به وزیر درخصوص مصوبه کمیته کارشناسی منجر به صدور نامه ای از جانب جواد اوحدی، معاون امور مجلس، حقوقی و استان ها در تاریخ ۲۵ مرداد ۱۴۰۱ خطاب به علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان شد که در آن نامه موافقت با احداث خیابان به عرض ۲۰ متر توسط مقام عالی وزارت به استان ابلاغ می شود.
همچنین در نامه علی دارابی، قائم مقام میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به فرزانه صادق مالواجرد، معاون شهرسازی و معماری و ودبیر شورایعالی شهرسازی و معماری ایران\xa0به تاریخ ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱ درخصوص طرح ویژه حفاظت از بافت تاریخی خمینی شهر نیز با اشاره به قانون حمایت از مرمت و احیای بافت های فرهنگی تاریخی، آمده است که طرح تفصیلی شهر در محدوده بافت تاریخی را با رعایت ملاحظات حفاظتی به طرح ویژه حفاظت و احیای بافت تاریخی تغییر یابد.
باید دید به چه دلیلِ کارشناسی و حقوقی در همان روزی که توضیحات وزیر از سوی نمایندگان امضاکننده طرح استیضاح شنیده می شود چنین مجوزی از یک معاونت غیر فنی وزارتخانه(معاونت امور مجلس، حقوقی و استان ها)و برخلاف قوانین و مصوبات بالادستی و نظرات بدنه کارشناسی صادر می شود؟!
این درخواست ها به دلیل اینکه با مخالفت های مکرر میراث فرهنگی استان اصفهان روبرو بود، با پیگیری های نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی به وزارت میراث فرهنگی کشیده شد که پس از بازدید سیدهادی احمدی، مدیرکل حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی کشور از بافت تاریخی خمینی شهر، جلسه ای با همین مضمون در تاریخ ۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ در محل وزارت میراث فرهنگی با حضور شهردار، نماینده شورای شهر و مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان برگزار شد. بر اساس صورت جلسه تنظیم شده مقرر شد با محوریت اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان، ضمن توقف اجرای خیابان های جدید، وضعیت خیابان های اجراشده و درخواست های شهرداری به صورت کارشناسی بررسی شده و همچنین تهیه طرح ویژه بافت تاریخی از وزارت راه و شهرسازی پیگیری شود.
شهرداری نیز به استناد نامه معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری درخواست تصویب خط بدنه این خیابان با عرض ۲۰ متر را به دبیرخانه کمیسیون ماده پنج ارائه کرده و جلسه ی بررسی طرح در تاریخ ۲۴ مردادماه ۱۴۰۱ در اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان تشکیل می شود. کمیته کارشناسی کمیسیون ماده پنج استان اصفهان به استناد نامه مخالفت میراث فرهنگی به شماره ۱۴۰۱/۱۲۳/۲۸۵۸ مورخ ۲ تیرماه ۱۴۰۱ که قبلاً مطرح شد، با عرض ۲۰ متر مخالفت کرده و تصمیم گیری نهایی را به جلسه اصلی کمیسیون ماده پنج موکول کرد.

این بافت تاریخی در سده های گذشته همگام با سایر تحولات شهرسازی در ابتدای مشروطیت و آغاز مدرنیسم در شهرسازی، دستخوش تغییرات دوران پهلوی اول قرار می گیرد و خیابان های صلیبی شکل دوران رضاشاه بر پیکره شهر نقش می اندازد، خیابان هایی که امروزه با نام های ولیعصر، بوعلی و امام خمینی شناخته می شوند. خیابان ولیعصر به موازات محور تاریخی دوشنبه بازار و به فاصله ۱۰۰ متر از شمال آن احداث می شود که به مرورزمان ابتدا خدمات دولتی و سپس مغازه های جدید بدنه خیابان را فراگرفته و بازار جدید سده، در کنار بازار سنتی شهر شکل می گیرد. تحولات شهرسازی در دهه ۵۰ با احداث رینگ ترافیکی جدید، سرعت رشد ساخت وسازهای شهری را دوچندان می سازد. این رینگ شهری سه هسته تاریخی شهر را دوباره می شکافد تا عبور اتومبیل را به هسته های تاریخی شهر سهل تر کند. این تغییر جدید با تحولات جمعیتی شهر نیز در دهه ۵۰ و ۶۰ همراه شده و موجب توسعه افسارگسیخته بافت شهری در پهنه باغات تاریخی مابین هسته های سکونتگاهی می شود.
در دهه ۷۰ با توجه به قوانین جدید و الزامات توسعه شهریِ برنامه ریزی شده، طرح جامع خمینی شهر در سال ۱۳۷۶ مصوب شد که طرح تفصیلی آن در سال ۱۳۸۲ به شهرداری ابلاغ می شود. متأسفانه این طرح های شهری در امتداد تخریب های پیشین قرارگرفته و در فضای فکری دهه ۷۰ بدون در نظر گرفتن هرگونه ملاحظات شهرسازی در بافت های تاریخی تهیه و تصویب شد. خیابان هایی همچون مرکزی، خوزان، بخشداری و درب محکمه از آن دست محورهایی هستند که به صورت شریانی از مراکز تاریخی شهر عبور می کردند. اوج این افسوس را باید در زمان بازنگری طرح جامع در دهه ۹۰ دید. زمانی که علی رغم ابلاغ محدوده بافت تاریخی، نه تنها این روند متوقف نشد بلکه خیابان های جدید دیگری بر پیکر این بافت تکه تکه شده، تحمیل و در سال ۱۳۹۶ توسط شورایعالی شهرسازی و معماری ایران به شهرداری جهت اجرا ابلاغ شد. این موضوع که چگونه یک طرح شهری در این سطح و باوجود قوانین متعدد و بررسی های شورایعالی شهرسازی و معماری ایران با این حجم تخریب در بافت تاریخی مصوب و ابلاغ می شود، جای بحث فراوان دارد؛ اما همین مغایرت ها گروه های حامی میراث فرهنگی را از سال ۱۳۹۹ واداشت که به مطالبه گری برای جلوگیری از تخریب ها بپردازند.
انتهای پیام