انتشار: تیر 07، 1402
بروزرسانی: 24 خرداد 1404

تبدیل "کنسولگری سابق آلمان" در تبریز به پاتوق معتادان!

وقتی صحبت با اهالی محله تمام می شود، تصمیم به رفتن می گیرم. وقتی اندکی از محله دور می شوم، دو رفتگر زحمتکش را می بینم و یادم می افتد که از زمان حضور در این محله پا به پای مردم، ایستاده بودند. به آن ها خسته نباشید گفته و رد می شوم اما حس کنجکاوی نمی گذارد که قدم دیگری بردارم بنابراین بار دیگر بازگشته و از آن ها نیز وضعیت این ساختمان را جویا می شوم.\xa0

هر یک از جمعیت بانوان حاضر از وضعیت کنونی ساختمان گلایه دارند و نگران فرزندان خود هستند که از سر کنجکاوی گاهی به داخل ساختمان سرک می کشند و یا گاهی در کوچه در حال بازی هستند، شاهد ورود و خروج کارتن خواب ها و معتادان به داخل این ساختمان هستند.

خانم نوروزی، یکی از بانوان حاضر که از حدود هفت سال گذشته ساکن محله است نیز ادامه می دهد: این ساختمان قبلا توسط دیوارها پوشیده شده بود و آن موقع هم کارتن خواب ها و معتادان در این ساختمان جمع می شدند ولی الان آشکارا به این ساختمان رفت و آمد دارند و کارتن خواب های جدید روز به روز در حال افزایش است. در این ساختمان حتی سگ نگهداری می کنند و شب ها، صداهای وحشتناکی از سگ ها می شنویم، انگار که آزار و اذیت می شوند. علاوه بر بچه های محله حتی افراد بالغ و بزرگسال نیز از این شرایط وحشت دارند.

نظرات مختلفی در خصوص ماهیت این بنای قدیمی وجود دارد و این گزارش در پی کشف حقیقت تاریخی آن نیست و مهمترین موضوع در این گزارش صرفا قرارگیری چنین ساختمان متروک مملو از زباله در کنار مراکز آموزشی و مسکونی است.

\xa0شهرداری تبریز افزوده است: این اقدام، پس از تملک این بخش و با هماهنگی مالک این مجموعه صورت پذیرفته است که شهرداری نسبت به بازسازی مجدد تاریخی این بخش از دیوار مذکور همانند شکل اولیه آن، نظارت و اهتمام جدی دارد.

معاون میراث فرهنگی آذربایجان شرقی با بیان این که این بنا به نام «مدرسه سمیه» و با شماره ثبت ۳۳۲۸۰ در سال ۱۳۹۹ در فهرست آثار ملی، ثبت شده است، گفت: تا پیش از این اتفاق، مالکیت این بنا با بخش خصوصی بود. در گذشته نیز چندین بار بحث تملک آن مطرح شد که حتی در جریان آن، میراث فرهنگی برای مرمت ساختمان ثبت شده مدرسه و همچنین برای همکاری با سرمایه گذار اعلام آمادگی کرد. این در حالی است که این روزها شهرداری اذعان کرده بخشی یا تمام این ساختمان را تملک کرده است، اما پرونده ای به ما ارائه نشده است و این که درباره بناهای ثبت شده اجازه تفکیک مالکیت و تملک بخشی از بنا وجود ندارد و باید تمام بنا تملک شود.

وقتی وارد جمعیت می شوم، خانم روحانی را در میان نگاه های پرسشگر اهالی می بینم که با روی گشاده از من می پرسد «شما خبرنگار هستید؟» بعد از دادن جواب مثبت، می پرسم: «چه کسی اول می تواند آغاز کند؟».

منظره بسیار بدی دارد. گویی این ساختمان پس از بمباران به این شکل درآمده است.

نواداد درباره اقدامات بعدی میراث فرهنگی اظهار کرد: در حقیقت وظیفه ذاتی میراث فرهنگی حفاظت است؛ در این راستا هم اقدام قانونی در حال انجام است. باید ابتدا مراحل قانونی طی شود، اما نکته ای که وجود دارد این است که باید عرصه ثبتی به هر نحوی برگردانده شود. این که شهرداری اعلام کرده است که فقط می خواستند دیوار را جابه جا کنند، قابل قبول نیست و در چنین حالتی هم باید مراحل مطالعاتی آن، انجام و مجوزهای لازم برای آن گرفته می شد.

فتح الله زاده در خصوص گذشته این ساختمان نیز می گوید: این بنا، محل کنسولگری آلمان در دوران قبل از جنگ جهانی دوم بود که پس از آن نیز "بریتیش کانسیل" در آن مستقر شد و حتی من نیز زبان انگلیسی در این محل خوانده بودم.\xa0

وی می افزاید: برخی شب ها، صدای دعوا و جاروجنجال از داخل ساختمان به گوش می رسد زیرا دزدانی که از محلات دیگر دزدی می کنند، اموال مسروقه را در این ساختمان انبار کرده و بر سر تقسیم آن با یکدیگر دعوا می کنند.\xa0

حسن فتح الله زاده که از دوران جنگ تحمیلی در این محل ساکن است، می گوید: آن زمان که شهرها را بمباران می کردند، زیرزمین خانه مان را باز می گذاشتیم تا دانش آموزان مدرسه سمیه وارد پناهگاه شوند و از بمباران در امان بمانند.

حتی پلیس هم به ستوه آمده است

\xa0روحانی، مدیر یکی از مدارس این محله است که در تماسی با ما از وضعیت ناگوار و اسفبار بنای تاریخی کنسولگری آلمان و معضلات اجتماعی آن برای دانش آموزان محله خبر داده بود و اکنون بعد از هماهنگی هایی با اهالی محله، قرار شده تا از نزدیک، صحبت های مردم را بشنویم.

وی با اشاره به حیاط این ساختمان، می گوید: ساختمان و حیاط محوطه مملو از انواع زباله ها است. درختانی که در این محل خشک شده اند، منظره وحشتناکی را تداعی می کنند و حتی شب ها هم نمی توان از کنار پیاده رو عبور کرد.

گفتنی است بخشی از دیوار کنسولگری سابق آلمان در تبریز، در روزهای تعطیل نوروز و در جریان مسیرگشایی برای یک خیابان، در حالی تخریب شد که این بنا در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است. وحید نواداد ـ معاون میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی ـ در آن تاریخ در این باره به ایسنا گفت: محدوده ای که بنای ثبت شدۀ مدرسه سابق «سمیه» یا کنسولگری سابق آلمان در آن واقع شده، در مسیرگشایی خیابان فلسطین جنوبی قرار گرفته است و شهرداری منطقه ۴ تبریز اقدامات عمرانی آن را انجام می دهد. تمام بناهای ثبتی به شهرداری ها و دیگر نهادها ابلاغ می شوند و باید هرگونه اقدامی درباره این خانه ها و بناها با استعلام از میراث فرهنگی انجام شود، اما درباره این بنای ثبت شده استعلامی از میراث فرهنگی گرفته نشده و عملیات عمرانی بدون هماهنگی با اداره کل میراث فرهنگی استان انجام شده است و ما بعدا متوجه شدیم که بخشی از دیوار عرصه این بنای ثبتی تخریب شده است.

وی تاکید می کند: ما تا به حال نتیجه ای از پیگیری ها دریافت نکردیم و الان می خواهیم در دعوای بین شهرداری و میراث فرهنگی، یکی کوتاه بیاید و دیوارکشی کند تا امنیت اجتماعی در محله برقرار شود. این ساختمان به محلی برای تجمع معتادان شده و پلیس نیز چندین بار آمده و معتادان را گرفته است؛ تمامی آن ها معروف و چهره شان نیز برای پلیس شناخته شده است.

وی می افزاید: این ساختمان در ابتدا ساختمان "بریتیش کانسیل" بود و آموزش زبان انگلیسی توسط مربیان انگلیسی زبان انجام می شد و بعد از انقلاب اسلامی نیز تبدیل به دبیرستان دخترانه سمیه شد و پس از انتقال این مدرسه نیز در دهه ۷۰ تا به امروز خالی مانده است.

وی ادامه می دهد: این ساختمان از نظر ایمنی در وضعیت خوبی قرار ندارد و ستون هایش معلق هستند و برای بچه های محله که هر روز در کوچه بازی می کنند، خطرناک است اما هیچ کسی جوابگو نیست. پیش شهرداری رفتیم اما گفت که میراث فرهنگی اجازه حصارکشی نمی دهد. میراث فرهنگی هم می گوید که کاری با شهرداری ندارد. اصلا شهرداری برای مسیرگشایی در جوار این ساختمان، مجوزی از میراث فرهنگی دریافت نکرده که الان برای حصارکشی مجدد طلب مجوز کند.

با گذر از این فرد، به داخل ساختمان می رویم. شیشه های شکسته، لباس های کثیف، انواع زباله ها، آجرهای ریخته شده و دیوارهایی که کلمات مستهجنی بر روی آن ها نوشته شده منظره بسیار زشت دارد.

وی می افزاید: حتی پلیس هم به ستوه آمده است. هر روز کار ما زنگ زدن به پلیس و دستگیری کارتن خواب ها شده اما روز بعد باز با همان منظره تکراری مواجه هستیم.\xa0

وی می افزاید: دوم فروردین ماه امسال بود که پروژه مسیرگشایی در مقابل این ساختمان آغاز شد و این امر باعث شد تا حصارها و دیوارهای اطراف بنا، تخریب شود و اتفاقات افتاده در داخل ساختمان نیز آشکارا دیده شود.

این رفتگران زحمتکش که از مدت های قبل به این محله رفت و آمد دارند نیز همان حرف های مردم اهالی را می گویند و از وضعیت اسفبار این بنای تاریخی و مملو از زباله گله دارند.\xa0

گشتی در داخل ساختمان متروک

\xa0اوروش زاده، از دیگر اهالی محله که به تایید اهالی، معلم تاریخ بازنشسته است نیز در خصوص ماهیت این ساختمان، می گوید: اینجا کنسولگری آلمان نیست. بر اساس تحقیقات آقای سرابی اقدم، پاساژ پردیس در محله تربیت تبریز، محل سفارت کنسولگری آلمان بود. این موزه گردان معروف تبریزی، سرایدار قدیمی پاساژ را پیدا کرده تا واقعیت را بداند.

کارتن خواب ها و معتادان آشکارا به ساختمان رفت و آمد می کنند

وی با اشاره به پیگیری اهالی محله برای بهبود وضعیت این ساختمان، می گوید: امیدی به بهبودی وضعیت ندارم. تا به حال چهار نامه به شهرداری و میراث فرهنگی برده ام ولی هیچ ترتیب اثری داده نشده است.

وی در ادامه، فیلمی از دوربین مدار بسته منزل شخصی خود نشان می دهد که در آن، تعدادی پسر نوجوان در کوچه از کودکانی که در حال بازی هستند، می پرسند: چگونه می توان به داخل ساختمان متروک رفت. کودکان نیز با حضور آن ها، دست از بازی کشیده و کنار یکدیگر جمع می شوند.

\xa0نوروزی با اشاره به ساختمان متروک دیگری در جوار ساختمان متروک کنسولگری، می گوید: این ملک شخصی بوده و معتادان دیوار حایل بین این دو ساختمان را کنده و به راحتی بین دو ساختمان تردد می کنند.

این معلم بازنشسته تاکید می گوید: وقتی که ما نمی توانیم شب ها با خیال آسوده بخوابیم، میراث فرهنگی کجاست؟!\xa0جوانانی که نمی شناسیم، هر روز وارد این ساختمان می شوند. کودکان و دانش آموزان نیز کنجکاو هستند و اشتیاق دارند که ببینند، در داخل ساختمان چه خبر است.\xa0

در همان ابتدای ورود، کارتن خوابی به اسم آقا ممد را می بینم که رفتگران جویای حالش می شوند. فردی ساکت و آرام است و کاری به کار کسی ندارد. وقتی می پرسم که چه عجب با این آقا، احوال پرسی می کنید، یکی از رفتگران در جواب می گوید: این آقا، انسان بی آزاری است و بنده خدا جایی ندارد که برود. زباله جمع می کند و زندگی اش را می گذارند. همه کارتن خواب ها که آدم خطرناکی نیستند.

او اضافه کرد: به محض این که از ماجرا مطلع شدیم، یگان حفاظت از میراث فرهنگی در منطقه حاضر شد و گزارشی از آن تهیه کرد و به دنبال آن اخطاریه ای به شهرداری منطقه ۴ تبریز ابلاغ و اعلام شد که این اقدام ممنوع است و نمی توان در عرصه بنای ثبتی مداخله و بخشی از آن را تخریب کرد. اختلاف دیدگاهی در این باره وجود دارد؛ شهرداری گمان می کند وقتی می گوییم بنایی ثبت شده است، منظور فقط ساختمان مرکزی است، در صورتی که تمام عرصه ۶ هزار متری و بناهای ملحق به آن ثبت هستند و تفاوتی ندارد که دیوار داخلی باشد یا بیرونی.

ایسنا/آذربایجان شرقی محله اهراب یکی از محلات قدیمی و تاریخی شهر تبریز بوده و بنای تاریخی معروف به "کنسولگری سابق آلمان" یا "مدرسه سمیه" در این محله واقع شده است، اما این بنای تاریخی امروز به پاتوق معتادان و کارتن خواب ها و ... تبدیل شده است.

وی می افزاید: از زمان باز شدن مسیر در این محله، قیمت املاک بالا رفته اما کسی خبر ندارد که ما در چه حالی هستیم. ما آسایش می خواهیم و الان هم دنبال خانه دیگری هستیم تا از این محله اسباب کشی کنیم.

انتهای پیام

منبع

برای تردد در محله خودمان باید شش دنگ حواسمان را جمع کنیم

ساختمان در معرض ریزش قرار دارد

وقتی به میدان اهراب می رسم، حدود ۵۰ نفر از اهالی محله را می بینم که کنار یک ساختمان متروکه با شیشه های شکسته و دیوارنویسی شده به انتظار ایستاده اند.

در متن جوابیه شهرداری آمده است: اخیرا مطلبی در فضای مجازی با عنوان "تخریب دیوار کنسولگری آلمان در تبریز" منتشر شده است، که به استحضار همشهریان، مدیران محترم و رسانه ها می رساند، باتوجه به قرار گیری بخشی از دیوار این خانه تاریخی در مسیرگشایی خیابان فلسطین جنوبی، شهرداری منطقه چهار با حفظ بنای تاریخی و با هدف برجسته سازی این خانه و به دلیل اصلاح قوس ۶ متر به ۲۴ متر "تنها" بخشی از دیوار محوطه را جابه جا کرده که با لحاظ اصلاح قوس، به شکل سابق، بازسازی و نهایتا هویت بخشی خواهد شد.

وی ادامه می دهد: از شهرداری منطقه چهار قدردانی می کنیم که مسیرگشایی را طی ۴۵ روز (اوایل سال ۱۴۰۲) انجام داد و آن زمان نیز قول دادند که مشکل این ساختمان را\xa0 نیز حل کنند اما تا به حال اقدامی انجام نشده است.

اتاق های مختلف، راهروهای خاکی، پشت بامی که پر از تشک و بالشت های کثیف و محل خواب است، مقاصد بعدی بازدید از داخل این ساختمان است. برای تردد در این ساختمان باید احتیاط بسیاری داشت زیرا آهن آلات داخل ساختمان ازجمله آهن های اطراف پنجره ها، درها و به خصوص ستون ها کنده شده و احتمال دارد که این ساختمان هر لحظه ریزش کند.

تا به این لحظه جرئت رفتن به داخل ساختمان را نداشتم اما وقتی این رفتگران زحمتکش درباره وضعیت داخل ساختمان می گفتند، مصمم شدم که وارد ساختمان شوم و از نزدیک وضعیت آن را ببینم. در این راستا به اتفاق و راهنمایی این عزیزان به داخل ساختمان متروک قدم گذاشتم.

وی با اشاره به ترک های دیوار این ساختمان که درست در کنار کوچه و محل تردد افراد قرار دارد، می گوید: اگر امروز یک دیوار ریزش کرده و خون از دماغ کسی بیاید، من اولین کسی هستم که در دادگاه از باعث و بانیان این وضعیت شکایت خواهم کرد.

بآقای عنقایی که از سال ۷۹ در این محل ساکن است، درباره مشکلات این ساختمان قدیمی متروک می گوید: این ساختمان در ابتدا یک مدرسه دخترانه بود اما پس از انتقال مدرسه به جای دیگر، تا به امروز خالی از سکنه و متروک مانده و از همان دهه ۸۰ تاکنون نیز محلی برای تجمع معتادان شده است. الان که دیوارهای ساختمان برداشته شده، معتادان برای تامین مواد مخدر، تمامی آهن آلات و ستون های آهنی ساختمان را کنده اند و ساختمان در معرض ریزش قرار دارد.

بر اساس این گزارش؛ این بنای تاریخی از اواخر دهه ۷۰ تا به امروز به طور کامل تخلیه و متروک مانده است. این ساختمان تاریخی پس از تخریب حصارهای اطراف آن (همزمان با اجرای پروژه مسیرگشایی شهرداری در جوار این ساختمان) به صورت آشکارا محل تردد معتادان و کارتن خواب ها شده و مردم محله را به ستوه آورده است.

وی ادامه داد: میراث فرهنگی، شهرداری و حتی کارتن خواب ها حقی در این ساختمان دارند و فقط ما اهالی محله هستیم که هیچ حقی برای آسایش در خانه خودمان نداریم.

مسائل اداری میان شهرداری و میراث فرهنگی بر سر حصارکشی باعث شده تا آسایش مردم محله قدیمی اهراب سلب شود و دانش آموزان و کودکان محله نیز در معرض آسیب های اجتماعی قرار گیرند. امیدواریم با رفع این مشکلات آرامش دوباره به این بخش از شهر تبریز برگردد.

پس از گشت کوچکی، از ساختمان خارج شده و به دور حیاط پرسه ای می زنیم. حیاط ساختمان نیز مملو از زباله است. در این بین بخشی از دیوار ساختمان کنار آن را می بینم که آجرهایش ریخته شده و می توان به راحتی وارد ساختمان متروک کنار آن شد. از همان دور نیز می توان آجرهای ریخته و ستون های کنده شده ساختمان عظیمی را مشاهده کرد.

اوروش زاده تاکید می کند: عاجل ترین راه برای بهبود وضعیت این ساختمان، حصارکشی است چرا که دیوارهای آن در حال ریزش هستند.

وی می افزاید: شب، خواب نداریم و می ترسیم که نکند دزد به خانه مان بزند. همان طور که چندین بار هم این اتفاق افتاده است. کارتن خواب ها به راحتی از دیوارهای ساختمان ها می پرند و حتی خودم از پریدن یکی از کارتن خواب ها به داخل حیاط یکی از همسایه ها فیلم گرفتم. وقتی هوا سرد می شود، آتش روشن می کنند و بوی دود و آتش تا خانه اهالی می رسد. الان هم می توان دیوارهایی که از دود آتش سیاه شده اند را از بیرون ساختمان مشاهده کرد.

عنقایی می گوید: این ساختمان که درست در قلب شهر تبریز واقع شده، عملا بی صاحب مانده و صاحب ملک کنسولگری و ساختمان متروک کنار آن نیز بی خیال است.

همه اهالی حاضر بی تردید، نام خانم خان بابایی معروف به «خاله خانم» محله را می برند که از سال های قدیم در این محله ساکن بوده و تاریخ و اتفاقات افتاده در این ساختمان متروک را می داند. او نیز بلافاصله می گوید:« مشکل ما این است که این ساختمان تاریخی تبدیل به محلی برای تجمع کارتن خواب ها شده است. کوچه ما درست در کنار این ساختمان قرار دارد و ما برای رفت و آمد به کوچه و خانه خود باید حواسمان را شش دانگ جمع کنیم. حرف ما این است که اگر این بنا برای میراث فرهنگی است، اقدام به بازسازی کند و به جای این منظره نازیبا، یک گلفروشی و یا کتابخانه بسازد و اگر در دست شهرداری است، این بنا را تخریب و تبدیل به پارک کند. واقعا از اتفاقاتی که در این ساختمان متروک می افتد به تنگ آمده ایم.»

شهرداری تبریز نیز در پاسخ به این اظهارات، در خصوص جابه جایی دیوار کنسولگری سابق آلمان به دلیل اصلاح قوس از ۶ متر به ۲۴ متر توضیح و جوابیه صادر کرد.

اختلاف شهرداری و میراث فرهنگی برای حصارکشی