بازار کهنه قم با عمر بیش از ۶۰۰سال که قدمت آن به دوران صفویه و قاجاریه بازمیگردد، کارگاههای صنایعدستی ازجمله رنگرزی سنتی، چاقوسازی، خراطی، نجاری و منبتکاری را در خود جای داده است. این بازار در اواخر سال ۷۶ به ثبت ملی میراث فرهنگی رسید و در راستههای بازار کهنه قم سراها، تیمچهها، چهارسوق و چند مسجد قرار دارد.
احمد کبیری از اساتید سفالگری قم نیز دراین جلسه گفت: بازار فروش مهمترین مشکل و دغدغه هنرمندان صنایعدستی است، اگر این مشکل ، فعالان صنایعدستی حل شود سایر دغدغهها نیز برطرف خواهد شد.
ارجمندی درادامه گفت: همچنین بازار شمسه نیز موقعیت مواصلاتی و عرضه محصولات هنرمندان صنایعدستی استان را دارد؛ در حال حاضر یک فضای ۲۰ هکتاری نیز برای احداث شهرک انگشتر و عقیق قم در دست مطالعه و بررسی است.
وی ادامه داد: ایجاد بازارچههای دائمی عرصه محصولات صنایعدستی زیرساخت مهم جهت اجتماع هنرمندان و توسعه صنعت گردشگری است.
ارجمندی یادآور شد: بازار فروش مهمترین مشکل فعالان صنایعدستی است و در حال حاضر بسیاری از صنایعدستی قم فاقد بازار عرضه در سطح این استان است.
وی خاطرنشان کرد: در مجموع افزون بر ۳ هزار نفر در رشته های مختلف صنایعدستی استان قم مشغول فعالیت هستند.
دبیر انجمن نقره و زیورآلات قم نیز در ادامه بیان داشت: با وجود اینکه ایران یکی از کشورهای غنی در برخورداری از منابع معدنی است اما از نظر صادرات صنایع فرآوری شده سهم اندکی از بازارهای جهانی دارد و بیشتر صادرات این بخش را خام فروشی شامل میشود.
سقف بازار نیز از پوششهای گنبدی شکل ساختهشده و دریچههای دایره شکلی نیز در دو طرف، برای گردش هوا و ورود نور وجود دارد. نوری که از داخل این دریچهها وارد و فضای بازار را روشن میکند، منظرهای زیبا از گردش نور و گردوغبار ایجاد میکند.
ابراهیم شمشادی رییس انجمن صنایعدستی قم نیز خاطرنشان کرد: امکان حمل ونقل آسان، ظرفیت بالای زائرپذیری، نزدیکی به استانهای دیگر، گمرک اختصاصی، دسترسی به مرکز ثقل کشور و جود یکهزار و ۲۰۰ کارگاه انگشتر سازی فعال از ظرفیت های قم در تبدیل شدن آن به قطب انگشترسازی در کشور است.
بازار فروش مهمترین دغدغه هنرمندان صنایعدستی
بازارچه موقت صنایعدستی در قم دایر شود
علیرضا ارجمندی روز چهارشنبه در جلسه انجمنهای صنایعدستی قم با استاندار قم، افزود: عملیات بهسازی و سفیدکاری طاق بازار کهنه قم در حال اتمام است؛ این بازار ظرفیت چندمنظوره گردشگری، تاریخی و عرضه محصولات هنرمندان صنایعدستی را در خود جایداده است.
وی یادآور شد: غرفههای مسجد اهلبیت(ع) در عوارضی قم-تهران به خاطر حجم بالای مسافران ورودی و خروجی از قم، ظرفیت بالقوه جهت ایجاد بازارچه دائمی صنایعدستی دارد.
تعدادی از بناهای تاریخی بازار مربوط به دورههای سلجوقی و ایلخانی است، در واقع بافتهای قدیمی بازار قم به دوره قبل از عصر صفوی برمیگردد، ولی قدمت تیمچهها و راسته جدیدتر بازار به دوره صفوی و قاجار تعلق دارد.
وی نزدیکی به حرم مطهر حضرت معصومه(س) و طراحی سنتی را دو مزیت بازار کهنه دانست و بیان داشت: در بافت تاریخی ارزشمند موجود در هسته مرکزی شهر فضاهای بسیار مطلوبی برای توسعه گردشگری و توسعه صنایعدستی و سایر مشاغل سنتی وجود دارد که تاکنون مغفول مانده است.
این فعال رسته شغلی سفالگری خاطرنشان کرد: تعداد فعالان سفالگری طی سالهای اخیر به دلیل اهمیت توجه و حمایتهای لازم به کمتر از ۱۵ نفر رسیدهاست.
وی بیان کرد: ظرفیت صنایعدستی در استان قم از مغفول مانده و طی سالهای گذشته این ظرفیت بالا به حاشیه رفته است.
وی افزود: بازار شمسه در نزدیکی حرم مطهر حضرت معصومه(س) همچنین ظرفیت و شرایط لازم را برای استقرار غرفههای صنایعدستی ندارد و علاوه بر هزینه بالای اجاره غرفه، از نظر مباحث ایمنی نیز مشکل دارد.
وی خاطرنشان کرد: اگر بازار عرضه محصولات صنایعدستی در قم مانند استانهای دیگر سهل و آسان شود و برخی مشکلات کنونی آن مانند بیمه و سایر عوارض حذف شود، وضعیت این صنعت در قم نیز مانند اصفهان، کرمان و شیراز میشود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی قم ادامه داد: ایجاد تشکل و انجمنهای صنایعدستی برای خروج این رستهها از حاشیه، هویتیابی و قدرت چانهزنی مورد حمایت مسوولان استانی است.